بدون شک یکی از مهم ترین ابزارهای تبادل فرهنگی و آشنا ساختن سایر ملل با رسوم یک کشور، ارائه تولیدات بومی و صنایع دستی آن کشور در عرصه جهانی است.
این مسئله تا آن اندازه، موردتوجه قرارگرفته است که در دیدار سیاستمداران و در مراودات بین المللی، ردوبدل کردن هدایایی که اغلب شامل محصولات بومی و صنایع دستی دو کشور است، به امری رایج بدل شده است.
در مورد تاریخچه اقدامات اینچنینی باید گفت از گذشته های دور، رسم بر این بوده است که فرستاده و یا به تعبیری سفیر یک کشور، همواره هدایایی را به عنوان تحفه و یا پیشکش، به پادشاه کشور میزبان اهداء کرده است و در مقابل کشور میزبان نیز، محصولات و هدایایی را به او داده تا به دست سیاستمداران کشور متبوع خود برساند.
در منابع تاریخی و نسخ خطی آمده است که بخش عمده ای از این هدایا، مربوط به صنایع دستی دو کشور بوده است و تبادل آن ها نه تنها اسباب آشنایی آنها با فرهنگ یکدیگر را فراهم می ساخته است، بلکه در مراودات سیاسی نیز مؤثر بوده است؛ تا جایی که حتی گاهی از وقوع جنگ های بزرگ جلوگیری می کرده است.
این رسم و روش با تغییرات اندکی تا روزگار کنونی ادامه پیداکرده است و در دیدارهای دیپلماتیک و رسمی، یکی از اصلی ترین هدایای ردوبدل شده، مربوط به صنایع دستی کشورها است.
باید گفت سیاستمداران، با این کار در نظر دارند که پیشینه فرهنگی کشور خود را به نمایش بگذارند و از این طریق به قدرت نمایی در عرصه بین الملل بپردازند.
در توضیح باید گفت، هراندازه میزان پیشینه تاریخی و بستر فرهنگی یک کشور از عمق بیشتری برخوردار باشد، قدرت چانه زنی او در عرصه سیاست بین الملل افزایش یافته و امکان موفقیت او در تعاملات و مباحث سیاسی بیشتر می شود.
از سوی دیگر میزان ارزش صنایع ردوبدل شده میان دو کشور، نشان دهنده تمایل آن ها، به میزان ارتباطات دیپلماتیک است.
در توضیح مطلب فوق، باید گفت هرچقدر یک کشور، به ادامه ارتباط با کشوری دیگر تمایل داشته باشد، به همان میزان از صنایع دستی اصیل تر و باارزشتر خود، در مراوده با آن کشور استفاده می کند.
به عنوان نمونه در کشور ما، اهداء تابلو فرش های دست باف با الیاف ابریشم، نشانه احترام فراوان بهطرف مقابل و همچنین تمایل به ادامه ارتباط با اوست.
نکته لازم به ذکر این است که امروزه میزان اهمیت «دیپلماسی صنایع دستی» به اندازه ای پررنگ شده است که در برخی کشورها، مشاوران و اتاق های فکر ویژه ای برای مطالعه پیرامون صنایع دستی سایر کشورها تشکیل گردیده است تا در مواقع لزوم، بتوانند سیاستمداران خود را راهنمایی کرده و به تعبیری هدف کشور مقابل در اهداء یک صنعت دستی به او را به وی یادآور شوند.
درنهایت لازم به یادآوری است ازآنجاکه امروزه، تنشزدایی در عرصه روابط بینالملل، هدف اصلی آغاز ارتباطات جهانی است، پس صنایع دستی می تواند بهعنوان ابزار فرهنگی قوی، نقشی مهم در این تنش زدایی و گسترش صلح جهانی ایفا نماید.